Gemberthee, gemberpoeder, of een verse gemberwortel: gember is in elke vorm een uitzonderlijke toevoeging aan je dieet. De plant komt oorspronkelijk uit Azië, maar is tegenwoordig zowat overal verkrijgbaar.
Je vindt gember overigens niet enkel terug in de Aziatische keuken. De wortel wordt al eeuwenlang gebruikt in de geneeskunde. Maar wat doet het nu precies met het lichaam?
1. ANTIOXIDANT
Een van de belangrijkste eigenschappen van gember is zijn antioxiderende werking. Antioxidanten zijn stoffen die je lichaam beschermen tegen vrije radicalen. Dat heb je vast al eens ergens gelezen, en de term ‘vrije radicalen’ klinkt zowel gevaarlijk als avontuurlijk. Maar wat zijn vrije radicalen precies?
Vrije radicalen ontstaan tijdens de stofwisseling. Het zijn doodgewone bijproducten van het lichaam. Heel technisch: het gaat om moleculen die een elektron missen, waardoor ze onstabiel zijn. Door die instabiliteit reageert een vrije radicaal sneller met andere stoffen.
In sommige gevallen produceer je meer vrije radicalen. Roken en zonnen kunnen het aantal vrije radicalen in je lichaam verhogen. Ook ontstekingen verhogen de aanwezigheid van vrije radicalen.
Soms is zo’n vrije radicaal best nuttig. Immuuncellen maken bijvoorbeeld wel eens gebruik van vrije radicalen om beschadigde eiwitten te verwijderen na het fysieke inspanningen.
Vrije radicalen kunnen echter ook schade aanrichten aan cellen of weefsels. Dat kan gebeuren wanneer er te veel vrije radicalen in het lichaam rondzwerven, of wanneer de vrije radicalen zich ophopen op de verkeerde plek. De schade die vrije radicalen aanrichten heet oxidatieve stress.
Op lange termijn kan oxidatieve stress erg belastend zijn voor het lichaam. Oxidatieve stress zou een rol spelen in het ontstaan van hart- en vaatziektes, schade aan het zenuwstelsel, het verouderen van de cellen en zelfs het ontwikkelen van kanker.
Antioxidanten steken daar een stokje voor door de vrije radicalen onschadelijk te maken. Vrije radicalen zijn, zoals gezegd, onstabiel omdat ze een elektron missen. Antioxidanten doneren een van hun eigen elektronen aan de vrije radicalen, waardoor de molecule kan stabiliseren. Wordt zo’n antioxidant dan zelf niet onstabiel? Nee! Dat maakt antioxidanten zo bijzonder: ze zijn in elke vorm stabiel.
Goed, kort samengevat: gember is een antioxidant en zou je lichaam kunnen beschermen tegen vrije radicalen. Het probleem met deze claim is dat het tot op heden nog niet is gelukt om deze werking vast te stellen in het lichaam. In proefbuistesten is de werking al wel geconstateerd.
2. ONTSTEKINGSREMMEND
Naast een antioxiderende werking heeft gember ook ontstekingsremmende eigenschappen. Om precies te zijn: gingerol, het belangrijkste actieve bestanddeel, zou die eigenschappen hebben. Ook hier werd het effect vastgesteld in proefbuistesten, maar kon nog niet worden aangetoond hoe gemberextract ontstekingen in het menselijk lichaam geneest.
De resultaten uit studies op mensen zijn nogal uiteenlopend. In de ene studie zijn de resultaten duidelijk: gemberwortel helpt ontstekingen te genezen. Andere studies hebben minder heldere resultaten. Over het algemeen kan het geen kwaad om gember in te nemen bij ontstekingen. Je kunt er ook voor kiezen een gemberkompres aan te brengen op de ontsteking. Of het gewenste effect wordt bereikt, is minder zeker.
3. PIJNBESTRIJDING
Gember zou niet enkel ontstekingsremmend werken, maar ook pijnbestrijding ondersteunen. Zo zou gemberextract innemen bij het begin van de maandstonden menstruatieklachten kunnen verminderen. Ook bij allerlei gewrichtsaandoeningen, waaronder artrose, zou het verlichting kunnen bieden.
4. GEMBER VS MISSELIJKHEID
De wortel wordt al eeuwen gebruikt als middel tegen misselijkheid en braken. Gembersulfonzuur zou hier de reddende engel zijn. De Gemberwortel helpt onder meer bij…
- Zeeziekte.
- Ochtendmisselijkheid.
- Winderigheid.
- Trage vertering.
Precies omwille van die eigenschappen gebruiken we gemberwortelextract in Digestion Complex – een voedingssupplement voor de spijsvertering.
5. AFVALLEN
Hoe het precies werkt, is nog onduidelijk, maar gember kan je ook helpen afvallen. Er zijn een paar mechanismen die verantwoordelijk zouden zijn voor het gewichtsverlies. Zo zou gemberwortelextract je bloedsuikerspiegel helpen verlagen, wat een belangrijke rol speelt in gewichtsverlies.
Gemberextract zou je metabolisme aanwakkeren, en zo het aantal calorieën dat je verbrandt kunnen verhogen. Ook de ontstekingsremmende werking zou een rol kunnen spellen.
Uit studies op ratten kwamen alvast verbluffende resultaten. Ratten en muizen die gemberextract of gemberwater kregen toegediend, verloren gewicht zelfs wanneer ze voor de rest veel vetten binnen krijgen.
Op mensen lijkt de werking minder drastisch, maar niet verwaarloosbaar. Het effect zou bij ons het grootst zijn bij mensen die aan (zwaar) overgewicht lijden. Om echt concreet vast te stellen hoe en of gember helpt bij afvallen, zijn meer uitgebreide studies nodig.
GEMBER IN JE DIEET?
Hoe introduceer je gemberwortel nu best in je dieet? Een van de makkelijkste manieren is het zetten van gemberthee. Je kunt de wortel eventueel schillen, maar net als bij andere planten zitten veel van de beste stoffen net onder de schil. De al dan niet geschilde wortel snijd je in kleine plakjes, en voeg je toe aan heet, maar net niet kokend water. Laat even trekken, en geniet. Je kunt deze thee een paar keer aanlengen, je hoeft niet elke keer nieuwe gemberwortel te gebruiken.
Gemberwortel is ook een geweldige basis voor verse curry. Rasp de wortel fijn, en bak (eventueel samen met geraspte look) even op voor je de andere ingrediënten toevoegt.
Ook in supplementvorm kan gemberextract wonderen doen. Daarnaast wordt ook wel eens gemberkompres gebruikt, voornamelijk als middel tegen pijn. Zo’n kompres wordt traditioneel op de onderrug geplaatst, in de buurt van de nieren.
RISICO’S EN DOSIS
Er zijn enkele mogelijke risico’s verbonden aan het gebruik van gemberextract. De risico’s zijn echter hoogst individueel, niet iedereen zal met deze klachten te maken krijgen.
- Brandend maagzuur.
- Diarree en tijdelijke winderigheid.
- Irritaties wanneer je gember gebruikt op de huid.
Gember is veilig voor inname door zwangere vrouwen. Sommige dokters raden echter af om gember in latere fases van de zwangerschap in te nemen. Voor het behandelen van (ochtend)misselijkheid is gemberwortel doorgaans veilig. Raadpleeg altijd een arts voor zekerheid.
Hoeveel gemberwortel neem je nu best in? Een dosis lager dan 5 gram per dag, zou geen risico’s met zich meebrengen. Maakte gember tot nu toe geen onderdeel uit van je dieet? Dan is het aan te raden om het beetje bij beetje te introduceren. Begin bijvoorbeeld met een dagelijks kopje gemberthee.
Let wel: bij allergieën en onderliggende aandoeningen is er altijd een kans op complicaties. Voor de veiligheid is het dus aangeraden een dokter te contacteren voor je gember introduceert in je dieet.
LINKS NAAR STUDIES EN CLAIMS
[1] https://bit.ly/3S1CdOc
[2] https://bit.ly/3yMbaQ1
[3] https://bit.ly/3S9FKdc
[4] https://bit.ly/3S7lusM
[5] https://wb.md/3T6jpi4
