‘En, waarover ben je nu aan het schrijven?’ Ik werk deze week vanuit het huis van mijn schoonmoeder. Een zalige plek midden tussen de bossen, weg van de “drukte” van de dorpskern waar ik met mijn vriend woon.
‘Euh, het gaat over periodiek vasten.’
‘Zoals tijdens de ramadan?’
‘Ja! Ongeveer. Maar dan niet per se vanuit religieuze overwegingen.’
‘Ha, da’s naar het schijnt heel goed!’
Het is ondertussen al lang geen nieuw verschijnsel meer – als dat het ooit echt geweest is. Periodiek vasten, ook wel (en misschien zelfs beter) bekend als intermittent fasting, is er de afgelopen jaren alleen maar populairder op geworden. En met reden! We overlopen hieronder kort wat periodiek vasten precies is, waar het vandaan komt en in welke vormen jij er aan kunt meedoen.
WAT IS PERIODIEK VASTEN?
Hoewel intermittent fasting in verschillende vormen voorkomt, hebben die vormen
Bij periodiek vasten gaat het om de periodes waarin je wel en niet eet.
allemaal iets gemeenschappelijk. De rode draad hier is dat je je calorie-inname niet zozeer in kwantiteit, maar juist in tijd gaat beperken. Vandaar dus ook de naam: periodiek, dus met periodes, vasten.
Je wisselt bij periodiek vasten af tussen periodes waar je je calorie-inname beperkt, en periodes waarin je je calorie-inname net geen beperkingen oplegt. De lengte van die periodes en hoe zwaar je je calorie-inname terugvoert bepalen aan welke vorm van intermittent fasting je doet. Doorgaans wordt er tijdens de vastenperiode wel nog gedronken – in sommige religieuze vormen van vasten is dat dan weer niet het geval, maar dat laten we even terzijde. Je kunt dus nog gewoon genieten van een glas water, een kopje thee of koffie zonder suiker of melk.
VORMEN VAN INTERMITTENT FASTING
Er zijn heel veel verschillende formats van periodiek vasten. Hieronder bespreken we kort de drie meest bekende methodes.
• Time restricted eating
Bij deze flexibele vorm van intermittent fasting leg je voor jezelf een periode doorheen de dag vast waarop je eet. De rest van de dag eet je niet.
Een veelgebruikt schema is het Leangains protocol, waarbij je gedurende 8 opeenvolgende uren eet en de overige 16 uur van de dag vast.
Opgelet: hoewel we hier flexibel schrijven, is die flexibiliteit in zekere mate beperkt. Kies je er bijvoorbeeld voor om 9 uur per dag te eten en de overige 15 uur te vasten, dan is het voor je metabolisme wel van belang dat die vastenperiode telkens op hetzelfde moment begint. Begin je bijvoorbeeld om 18 uur met vasten op maandag, dan doe je dat de rest van de week net zo.
• 5:2
Met 5:2 intermittent fasting hanteer je twee niet op elkaar volgende vastendagen. Op deze dagen neem je niet meer dan 600 calorieën per dag op. De overige vijf dagen eet je wanneer (en wat) je wilt.
• Alternate day fasting
Een, als we het zo mogen noemen, iets radicalere vorm van de 5:2 methode is het vasten op afwisselende dagen. Je eet 24 uur wat je maar wilt, en de volgende 24 uur beperk je je tot een opname 500 calorieën.
In deze TedTalk gaat Cynthia Thurlow verder in op de vele voordelen van periodiek vasten.
PERIODIEK VASTEN: WAAR JE BEST EVEN BIJ STILSTAAT
Welke vorm van periodiek vasten je ook verkiest, het is en blijft zo dat je even aan het periodiek vasten moet wennen. Is het de eerste dag dus niet meteen een succes, dan zal het niet helpen om de volgende dag een ander eet- en vastenpatroon uit te proberen. Geef je lichaam dus de kans om je nieuwe dieet gewoon te worden.
Daarnaast is het niet onverstandig om op voorhand je arts te raadplegen. Er zijn namelijk bepaalde factoren die de een of de andere methode voor jou aantrekkelijker of net minder bruikbaar maken – daarover lees je hier meer. Verder zijn wetenschappers en voedingsdeskundigen het er lang niet over eens dat elke vorm even effectief en voor iedereen even veilig is. Waarover ze wel over een consensus lijken te komen is dat het niet verstandig is om een volledige dag niets te eten. Die drie maaltijden per dag overslaan is niet zonder risico’s.
Je kunt, zoals je ziet, best creatief omspringen met hoe je intermittent fasting aanpakt (zolang je maar voorzichtig bent). Dat is ook een van de redenen dat het periodiek vasten zo populair is geworden. Je kunt dit eetpatroon volledig aanpassen aan je levensstijl en jouw specifieke noden.
Voor je kiest wanneer je wel en niet vast is het wel zo interessant om stil te staan bij de vele voordelen van periodiek vasten. Het is namelijk niet zo dat je je tijdens je vastenperiodes gegarandeerd slecht zult voelen – in tegendeel!
WAAR KOMT PERIODIEK VASTEN VANDAAN?
Het vasten uit religieuze overwegingen komt al eeuwen voor – periodiek vasten is dus eigenlijk niets nieuws.
We sluiten af met een kort geschiedenislesje, als we het zo mogen noemen. Periodiek vasten is namelijk geenszins een nieuw, Westers fenomeen. De mens doet al eeuwen aan vasten.
Er wordt aangenomen dat dit voortkomt uit de natuurlijke cycli waar de mens altijd al onderhevig aan is geweest. Periodes van voedselschaarste zijn er, tot voor niet zo lang geleden als je zou denken, altijd en overal ter wereld geweest. De gegarandeerde toegang tot voedsel is dus veel recenter dan het idee van vasten. Bovendien is die constante toegankelijkheid nog steeds niet overal en voor iedereen vanzelfsprekend. Het vasten kan dus deels uit economische overwegingen zijn ontstaan – een misschien wat bittere vorm van supply and demand.
Daarnaast kom je de vastenperiodes in veel religies tegen. Zo kent de Islam de ramadan, zijn er in het Christendom de 40 dagen voor Pasen, kent men in het jodendom de Ta’anit en eten veel Boeddhisten enkel ’s morgens en ’s middags. De helderheid die gepaard gaat met het vasten wordt door aanhangers van veel verschillende religies ervaren als een spirituele ervaring, of een manier om dichter bij God of het ‘Al’ te komen.
Heb jij ervaring met periodiek vasten? En uit welke overwegingen ben je er aan begonnen? We zijn erg benieuwd naar jouw inzichten!
LINKS NAAR STUDIES EN CLAIMS
[1] https://bit.ly/3QscSg1
[2] https://bit.ly/3QoKlIf
[3] https://bit.ly/3SANRB2