Een evenwichtige balans aan vitamine D in het lichaam is nodig om het goed te laten functioneren. Vitamine D is bijvoorbeeld belangrijk bij het versterken van de botten. Welke andere voordelen heeft vitamine D en wat zijn de symptomen van een tekort aan de vitamine?

WAT IS VITAMINE D?

Ondanks zijn naam is vitamine D geen vitamine. Het is een chemische stof (nl. een hormoon) dat de opname van calcium in het lichaam bevordert. Zonlicht is hierbij de sleutel, aangezien vitamine D moeilijk te vinden is in gewone voedingsmiddelen, buiten een paar voedingsmiddelen zoals vette vis. Maar door middel van “ultraviolette B”-stralen, afkomstig van de zon, kan de huid haar eigen vitamine D aanmaken uit een gewoon cholesterol.

Er zijn twee hoofdsoorten vitamine D. De eerste is vitamine D3, die wordt gevonden in dieren, zoals vis. Dit is de soort die de huid aanmaakt bij blootstelling aan zonlicht. De tweede is vitamine D2, die afkomstig is van plantaardig voedsel, waaronder paddenstoelen.
Omdat hun functie bijna identiek is, worden D2 en D3 samen vitamine D genoemd echter, geen van beide kan werken totdat het lichaam zijn wonderbaarlijke processen start.

HOE JE LICHAAM VITAMINE D AANMAAKT

De energie van de zon zet een chemische stof in de huid om in vitamine D3, dat naar de lever wordt gebracht en vervolgens naar de nieren om het om te zetten in actieve vitamine D.

De eerste stop is in de lever, waar vitamine D extra zuurstof en waterstofmoleculen oppikt. De stof die dan wordt gevormd is de stof die artsen meestal meten om een tekort aan vitamine D vast te stellen. Toch kan de stof pas functioneren als het naar de nieren gaat. Daar krijgt het een laatste paar zuurstof- en waterstofmoleculen om het uiteindelijke actieve vitamine D te vormen. Wetenschappers benoemen deze vorm als ‘1,25(OH)2D’ of calcitriol, maar de gebruikelijke naam is vitamine D.

WAT DOET VITAMINE D?

De bekendste rol van vitamine D is dat het de botten gezond houdt door de opname van calcium in de darmen te verhogen. Zonder voldoende vitamine D kan het lichaam slechts 10% tot 15% van het via de voeding opgenomen calcium absorberen, terwijl er bij een gezonde vitaminevoorraad sprake is van 30% tot 40% absorptie.

Lage vitamine D-waarden leiden tot lage calciumvoorraden in de botten, waardoor het risico op breuken toeneemt. Naast deze essentiële rol van vitamine D beginnen onderzoekers bewijs te verzamelen dat het veel meer kan doen. Veel lichaamsweefsels bevatten namelijk vitamine D-receptoren, eiwitten die zich binden aan vitamine D. In de darmen vangen deze receptoren vitamine D op, waardoor calcium wordt opgenomen. Maar er zijn ook soortgelijke receptoren aanwezig in veel andere organen, zoals de prostaat, het hart, de bloedvaten, spieren en endocriene klieren.

Heel wat lopende onderzoeken suggereren dat er positieve effecten ontstaan wanneer vitamine D zich aan deze receptoren bindt. De belangrijkste voorwaarde voor al deze positieve effecten is dat het lichaam voldoende vitamine D binnenkrijgt, maar bij vele mensen is dit niet het geval.
Zie het universiteitsartikel over vitamine D gepubliceerd door Harvard Medical School.

SYMPTOMEN VAN TEKORT AAN VITAMINE D

EEN AANTAL FACTOREN

Er zijn verschillende factoren die bijdragen tot een tekort aan vitamine D. Beperkte blootstelling aan zonlicht staat bovenaan de lijst. In de meeste delen van de wereld is dit o.a. door de korte zomermaanden, maar ook voor degenen die veel tijd binnenshuis doorbrengen en voor degenen die zonnebrandcrèmes gebruiken om de huid te beschermen tegen de schadelijke effecten van ultraviolette straling. Het is een voorbeeld van een onvoorzien gevolg van verstandig gedrag, maar door het gebruik van vitaminesupplementen bijvoorbeeld kan bescherming tegen de zon en sterke botten samengaan.

Tekorten komen vaak voor bij patiënten met darmaandoeningen die de opname van vet beperken en bij patiënten met nier- of leverziekten die de omzetting van vitamine D in zijn actieve vorm, calcitriol, verminderen. Ook bepaalde medicatie kan de beschikbaarheid of activiteit van vitamine D verminderen. En zelfs bij gezonde mensen is er een verband tussen het ouder worden en een verhoogd risico op een vitamine D-tekort.

SYMPTOMEN

Over het algemeen wordt een tekort aan vitamine D snel opgemerkt bij een bloedonderzoek door de huisdokter, waardoor er meestal geen langdurige ernstige gevolgen optreden. De meest bekende symptomen van een vitamine D-tekort zijn: vermoeidheid, pijn in de botten, spierzwakte, spierpijn, of spierkrampen en stemmingswisselingen, zoals depressie.

Ernstig gebrek aan vitamine D veroorzaakt rachitis, wat bij kinderen tot uiting komt in een onjuist groeipatroon, spierzwakte, pijn in de botten en misvormingen in de gewrichten. Dit komt zeer zelden voor.
Enkele ernstige gevolgen van grote tekorten aan vitamine D bij volwassenen kunnen volgende inhouden: hartziekten, hoge bloeddruk, diabetes, infecties en aandoeningen van het immuunsysteem, vallen bij oudere mensen, sommige vormen van kanker, zoals darm-, prostaat- en borstkanker, multiple sclerose.
De studie ‘Vitamine D-tekort: een wereldwijd perspectief’ uitgevoerd door Ann Prentice, geeft een goed overzicht.

VOORDELEN VAN VITAMINE D

Vitamine D is een van de vele vitaminen die ons lichaam nodig heeft om gezond te blijven. Deze vitamine heeft vele functies. Hieronder worden enkele vernoemd.

STERKERE BOTTEN

Gezonde botten hebben is een essentiële bescherming en helpt tegen verschillende aandoeningen, waaronder rachitis. Rachitis is een aandoening waarbij de botten van kinderen zwak en zacht zijn. Het wordt veroorzaakt door een gebrek aan vitamine D in het lichaam. Bij volwassenen wordt de aandoening osteomalacie genoemd. Vitamine D is dus heel belangrijk zodat calcium en fosfor kunnen worden gebruikt om botten op te bouwen.

ABSORBEREN VAN CALCIUM

Vitamine D helpt, samen met calcium, bij de opbouw van botten en houdt botten sterk en gezond. Zwakke botten kunnen leiden tot osteoporose, het verlies van botdichtheid, wat kan leiden tot botbreuken.
Zie de studie ‘Effecten van hoge doses vitamine D2 Versus D3 op totaal en vrij 25-hydroxyvitamine D en markers van de calciumbalans’ uitgevoerd door een team van wetenschappers met o.a. Albert Shieh, Rene F. Chun, Christina Ma.

WERKING VAN BIJSCHILDKLIEREN

De bijschildklieren werken non-stop om de calciumwaarden in het bloed in evenwicht te houden door te communiceren met de nieren, de darmen en het skelet. Als er voldoende calcium in de voeding zit en voldoende actieve vitamine D wordt omgezet in het lichaam, wordt het calcium uit de voeding opgenomen en door het hele lichaam gebruikt. Bij te weinig calciuminname, of als er weinig vitamine D aanwezig is, gaan de bijschildklieren calcium “lenen” van het skelet om het calcium in het bloed binnen het normale bereik te houden, wat de botten verzwakt.

CONCLUSIE

Bovenstaande voordelen zijn algemeen aanvaard en allang door wetenschappelijk onderzoek bevestigd. Ondertussen worden er positieve resultaten geboekt tijdens studies rond vitamine D en kanker, vitamine D en virussen zoals influenza en COVID-19.
Er zijn sterke aanwijzingen dat een tekort aan vitamine D een gemakkelijk te wijzigen risicofactor is en dat het corrigeren ervan levensreddend kan zijn.

TIPS VOOR DOSERING EN GEBRUIK

Neem geen hogere doses vitamine D dan aanbevolen zonder dit eerst met een professionele arts te bespreken. Wees ook voorzichtig met het binnenkrijgen van grote doses vitamine A samen met de D in sommige visoliën. Vitamine A kan ook toxische niveaus bereiken en ernstige problemen veroorzaken.

Bij gezonde mensen varieert de hoeveelheid vitamine D die per dag nodig is per leeftijd. De beste manier om de juiste hoeveelheid te bepalen is door een huisarts te raadplegen, afhankelijk van uw individuelhttps://bit.ly/3tTJVkwe behoeften, zal deze bepalen welke hoeveelheid nodig is.

RISICO’S EN BIJWERKINGEN

Vitamine D vergiftiging is vrij zeldzaam, maar kan leiden tot hypercalcémie en de symptomen kunnen zijn: misselijkheid, verhoogde dorst en urineren, slechte eetlust, constipatie, zwakheid, verwarring of ataxie (een neurologische aandoening die kan leiden tot onduidelijk spreken en strompelen). Dus hoewel overdosering theoretisch mogelijk is, is het zeer onwaarschijnlijk.

WAARSCHUWING EN VOETNOTEN

* Deze claim is niet beoordeeld door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Een voedingssupplement is geen vervanging van voedsel. Een gevarieerde en evenwichtige voeding is belangrijk. De EU-wetgeving verbiedt het maken van reclame voor voedingssupplementen (of de ingrediënten daarvan) in advertenties, tenzij dergelijke claims zijn goedgekeurd door de Europese Commissie. Onze website verstrekt alleen algemene informatie die de beslissing van de lezer om voedingssupplementen te kopen en/of te gebruiken niet mag beïnvloeden. Als u een specifieke ziekte heeft of aanvullende medicatie of supplementen gebruikt, raadpleeg dan uw arts of apotheker voordat u nieuwe supplementen gaat gebruiken. De informatie in dit artikel is niet de persoonlijke mening van de auteur. Deze informatie is niet bedoeld om reclame te maken voor voedingsmiddelen of supplementen. Deze informatie mag niet worden opgevat als een aanbeveling voor behandeling of andere gezondheidsproblemen. Wij moedigen aan dat beslissingen met betrekking tot de persoonlijke gezondheid persoonlijk worden genomen, rekening houdend met verschillende bronnen van informatie. Als u onjuistheden opmerkt of opmerkingen, klachten of advies hebt over de verstrekte inhoud, kunt u per e-mail contact met ons opnemen.

Winkelmand

Tekort aan Vitamine D – Symptomen en voordelen van vitamine D